تزریق زانو؛ معرفی انواع روشها و کاربردهای درمانی برای کاهش درد و التهاب مفصل زانو

تزریق زانو یکی از درمانهای مؤثر و غیرجراحی برای کاهش درد، التهاب و بهبود عملکرد مفصل زانو است. این روش بهویژه در بیماران مبتلا به آرتروز خفیف تا متوسط یا افرادی که امکان انجام جراحی تعویض مفصل را ندارند، کاربرد فراوانی دارد.
تزریقهای زانو علاوه بر تسکین درد، در بسیاری از موارد میتوانند روند تخریب غضروف را کند کرده یا حتی بازسازی بافتهای آسیبدیده را تحریک کنند. در ادامه با انواع تزریق زانو، نحوه عملکرد و مزایای آنها آشنا میشویم:
فهرست مطالب
۱. تزریق کورتیکواستروئید (Steroid Injection)
این نوع تزریق یکی از قدیمیترین روشهای درمان التهاب مفصل است.
کاربرد: در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید، آرتروز یا بورسیت برای کاهش سریع التهاب استفاده میشود.
مکانیسم اثر: کورتون با مهار واکنشهای التهابی بدن، باعث کاهش درد در مدت کوتاهی میشود.
مدت اثر: معمولاً چند هفته تا چند ماه ماندگاری دارد، اما نباید بیش از حد تکرار شود چون ممکن است به بافت مفصل آسیب بزند.
۲. تزریق هیالورونیک اسید (Hyaluronic Acid Injection)
هیالورونیک اسید یکی از مؤلفههای اصلی مایع مفصلی است.
کاربرد: بهویژه در آرتروز زانو برای بهبود لغزندگی مفصل و کاهش ساییدگی استفاده میشود.
مکانیسم اثر: با تزریق این ماده، حرکت مفصل نرمتر شده و درد بیمار کاهش مییابد.
مدت اثر: معمولاً چند ماه ادامه دارد و گاهی نیاز به تکرار تزریق وجود دارد.
۳. تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)
در این روش از خون خود بیمار استفاده میشود.
کاربرد: برای تحریک بازسازی بافتهای آسیبدیده (مانند تاندون و غضروف) در آرتروزهای خفیف تا متوسط.
مکانیسم اثر: پلاکتهای خون حاوی فاکتورهای رشد هستند که فرایند ترمیم بافت را تحریک میکنند.
مدت اثر: اثر آن تدریجی و طولانیمدت است و معمولاً در چند جلسه انجام میشود.
۴. ارتوکینتراپی (Orthokine Therapy)
ارتوکینتراپی یک روش نوین و پیشرفته در درمان آرتروز است.
کاربرد: کاهش التهاب و درد در مفاصل بدون استفاده از داروهای شیمیایی یا کورتون.
مکانیسم اثر: از خون خود بیمار مادهای به نام IL-1Ra استخراج میشود که آنتاگونیست طبیعی التهاب است. تزریق آن باعث کاهش چشمگیر درد و التهاب میشود.
مزایا: بدون عارضه، با اثر طولانی و قابل استفاده در مفاصل مختلف بدن.
۵. اگزوزومتراپی (Exosome Therapy)
اگزوزومتراپی یکی از مدرنترین درمانهای بازساختی است.
کاربرد: بازسازی غضروف و کاهش التهاب در بیماران مبتلا به آرتروز.
مکانیسم اثر: اگزوزومها ذرات بسیار ریز حاوی پروتئینها، RNA و فاکتورهای رشد هستند که ارتباط سلولی را بهبود میبخشند و روند ترمیم را تسریع میکنند.
مزایا:
- بدون نیاز به جراحی یا داروهای شیمیایی
- اثرات طولانیمدت
- افزایش خونرسانی و بازسازی طبیعی غضروف
جمعبندی
تزریق زانو، بسته به نوع و شدت آسیب مفصل، میتواند بهعنوان یک روش مؤثر در کاهش درد، بهبود حرکت و جلوگیری از پیشرفت آرتروز استفاده شود. انتخاب نوع تزریق باید حتماً توسط پزشک متخصص بر اساس شرایط بیمار تعیین گردد.
سؤالات متداول تزریق زانو
آیا تزریق زانو درد دارد؟
معمولاً با بیحسی موضعی انجام میشود و درد آن بسیار کم و قابل تحمل است.
چند بار باید تزریق زانو انجام شود؟
بستگی به نوع تزریق دارد. برای مثال، PRP یا اگزوزوم معمولاً در چند جلسه با فاصله چند هفتهای انجام میشود.
آیا تزریق زانو خطرناک است؟
اگر توسط پزشک مجرب انجام شود، خطر خاصی ندارد. تنها ممکن است در محل تزریق کمی ورم یا قرمزی ایجاد شود که موقتی است.
بهترین نوع تزریق برای آرتروز زانو کدام است؟
بسته به شدت بیماری و سن بیمار متفاوت است. در مراحل اولیه آرتروز، PRP یا هیالورونیک اسید مؤثرترند؛ در موارد پیشرفتهتر ارتوکین یا اگزوزوم توصیه میشود.
بعد از تزریق زانو چه نکاتی باید رعایت شود؟
تا ۴۸ ساعت از فعالیت سنگین پرهیز کنید و در صورت تجویز پزشک از کمپرس سرد استفاده نمایید.
